Het verhaal achter de glas in loodramen uit de Willibrordusschool

Bezoekers van de expositie tijdens Open Monumentendag in de Joh. de Doperkerk hebben ze al kunnen zien: de vijf glas in loodwerken van Karel Trautwein. Ze zijn ooit uit een afvalcontainer gered bij de sloop van de Willibrordusschool door Fred Kroezen.

Vorig jaar kregen we onverwacht een telefoontje van Fred, die als ambachtelijk schilder een passie heeft voor alles wat met schilderen en decoratie te maken heeft. Hij vertelde nog wat glas in loodwerk te hebben staan en vroeg of wij wilden kijken. In eerste instantie schrokken we wel een beetje van de conditie van de glas in loodwerken, maar daar kijk je snel doorheen als je de voorstellingen beter bekijkt. Wat een prachtige kunstwerken! Eén van de kunstwerken stelt de heilige Willibrordus voor. Andere kunstwerken verbeelden spelende kinderen –  zoals je verwachten kunt bij deze  school die aan de Outger Jacobsstraat heeft gestaan.

 

Wie had deze kunstwerken gemaakt? Onderzoek naar de herkomst begon in oude notulen en de boekhouding van de Willibrordusschool. De enige sporen die we tegen kwamen over het glaswerk waren documenten van 46 jaar geleden, betreffende een restauratie van het glas in loodwerk in de school. In deze documenten werd de maker genoemd: Karel Trautwein.

Deze kunstenaar  bleek vrij snel na de levering van het glaswerk te zijn overleden (zie korte biografie hieronder). Bij het restauratiewerk wilde de restaurateur, ene Frans Balendong, graag de tekeningen hebben van het glas in loodwerk. De restaurateur had bij de weduwe van Karel Trautwein geïnformeerd of er nog tekeningen van het ontwerp waren. Dit was echter niet het geval. Alle ontwerpen die op papier waren gemaakt,  zijn later weer als sjablonen hergebruikt. Balendong moest dus zelf zijn creatieve geest gebruiken om een verantwoorde restauratie uit te voeren. Maar dit document vertelde ons genoeg om verdere naspeuring te verrichten. 

 

Karel was de zoon van Antonius Trautwein, een Hof- en decoratieschilder die onder andere aan de gouden koets heeft gewerkt. De appel viel dus niet ver van de boom. Karel was tekenaar, glazenier en glasschilder en had veel van zijn vader meegekregen. In 1925 werkte hij als vrijwililger in het atelier van de beroemde glazenier Willem Bogtman om ervaring op te doen. In 1936 begon Karel zijn eigen atelier in Haarlem en vele opdrachten volgden, van kerken, kloosters, verpleeghuizen en scholen. Hij had een eigen stijl ontwikkeld die geliefd was bij vele opdrachtgevers. Zijn stijl was te vergelijken met die van Jan Toorop. In 1958 had Karel zijn opdracht voor de Willibrordusschool afgerond. Kort daarna overleed hij, op 15 april 1959.

 

Omdat de conditie van de glas in loodwerken op sommige plekken vrij slecht is en daardoor de kans op beschadiging groot, hebben we in overleg met Fred Kroezen kozijnen op maat gemaakt om de ramen in te plaatsen. Hierdoor is het nu mogelijk om deze prachtige werken veilig te vervoeren en te exposeren. Het zou prachtig zijn als we deze werken konden laten restaureren en er een mooie herbestemming voor kunnen vinden. Tijdens de open monumentendag werden hiervoor verschillende suggesties gedaan. Genoemd zijn: 

•Het nieuwe gedeelte van het nog te bouwen winkelcentrum.

•Het oude gedeelte van het winkelcentrum (op de bovenloop)

•De nieuwbouw van “De Driesprong”.

•In een nieuw te bouwen school.

 

Het lood in de werken heeft wel een beetje zijn beste tijd gehad en zou vervangen moeten worden, hier hangt uiteraard een prijskaartje aan. Maar als alles hersteld is, heb je ook wat. Namelijk een vijftal unieke werken van Karel Trautwein!